شرایط و شیوه انحلال عقد وکالت چیست

عقد وکالت زمانی صورت می‌گیرد که شخصی برای انجام امور مشخصی، فرد دیگری را وکیل خود می‌کند و درواقع این اجازه را به آن می‌دهد که در موارد مشخص شده حق تصمیم‌گیری داشته باشد. اما ممکن است که وکیل و موکل به هر دلیلی قصد انحلال عقد وکالت را داشته باشند که تحقق این امر مستلزم شرایط خاصی است که در این مطلب به آن می‌پردازیم. با وکیل ارومیه همراه باشید.

عقد وکالت یعنی چه

در ماده 656 تا 683 به موضوع عقد وکالت پرداخته شده است و مطابق آن به عقد جایزی که در آن یکی از طرفین شخص دیگری را برای انجام امر مشخصی نایب می‌کند، عقد وکالت می‌گویند. برای مثال اگر شما قصد فروش خودرو خود را داشته باشید اما به هر دلیلی امکان انجام پروسه انتقال سند را نداشته باشید می توانید به شخص دیگری وکالت و اجازه دهید که این امر را انجام دهد. در این شرایط به شخص وکالت دهنده موکل و به طرف دیگری که انجام کار خاصی به آن سپرده می‌شود، وکیل می‌گویند. موکل باید حقوق و اختیارات وکیل را مشخص کند و وکیل نیز با درنظر داشتن مصلحت موکل خود اقدامات لازم را انجام دهد و حق و حقوق آن را ضايع نکند. وکالت زمانی قانونی و معتبر خواهد بود که مفاد آن توسط وکیل و موکل تأیید و امضا شده باشد.

شرایط انحلال عقد وکالت

ممکن است که طرفین یک وکالتنامه به دلایل مختلفی تصمیم به فسخ و انحلال عقد وکالت کنند اما انجام این امر مستلزم حاکم بودن شرایط خاصی است. مطابق با ماده 678 قانون مدنی درصورت وجود یکی از شرایط ذکر شده در ادامه می‌توان عقد وکالت را منحل کرد‌.

• درصورتی‌که موکل تصمیم به عزل وکیل بگیرد، وکالت آن از طرف موکل منحل می‌شود مگر اینکه در عقد شرط قابل عزل نبودن وکیل قید شده باشد.
• شرایط دیگر انحلال عقد وکالت، محجوریت یا سفاهت موکل یا وکیل است.
• استعفای وکیل از انجام امور وکالتی.

چگونه وکالت را پس بگیرم

پس گرفتن وکالت با استناد به یکی از دلایل ابطال توسط مراجع قضایی قابل طرح است. در برخی از موارد برای طرح دعوای پس گرفتن وکالت لازم است که شکایت کیفری صورت گیرد. برای مثال، درصورت جعل یا کلاهبرداری یا انتقال مال غیر می‌توان بعد از شکایت کیفری و اثبات آن، وکالت را پس گرفت. همچنین اگر برای طرح دعوای ابطال وکالت دیر شده باشد و معامله‌ای با آن صورت گرفته باشد می‌توان درصورت اثبات، نسبت به ابطال سند انتقال یا معامله اقدام کرد.

اگر دعاوی ابطال و انحلال عقد وکالت همراه با ابطال معامله اموال غیرمنقول باشد، دادگاه صالح مسئول رسیدگی به آن است‌ در غیر این صورت به‌دلیل این که وکالتنامه نوعی قرار داد است، رسیدگی به امور مربوط به پس گرفتن آن مطابق با ماده 13 آئین دادرسی مدنی، دادگاه محلی است که دفترخانه تنظیم وکالتنامه در آن‌ جا واقع شده است.

نحوه ابطال وکالت بلاعزل در فروش ملک

اگر برای فروش ملک خود به شخص دیگری وکالت بلاعزل دهید اما به دلیل عدم توافق یا بروز مشکل پشیمان شوید و قصد ابطال وکالت را داشته باشید، تنها درصورت وجود یکی از موارد زیر امکان ابطال آن را خواهید داشت.

• ابطال وکالت بلاعزل فروش ملک به دلیل فوت وکیل یا موکل

در ماده 678 قانون مدنی به این موضوع اشاره شده که تداوم عقد وکالت منوط به بقیای وکیل و موکل است و به محض فوت یکی از طرفین، وکالت باطل خواهد شد. البته می‌توان در وکالتنامه این موضوع را قید کرد که درصورت فوت وکیل، وراث وکیل، وکالت را بر عهده بگیرند.

• ابطال وکالت بلاعزل فروش ملک به دلیل حجر و جنون موکل یا وکیل

مورد دیگری که باعث انحلال عقد وکالت فروش ملک می‌‌شود، حجر وکیل یا موکل است. در واقع حجر به معنی از دست دادن سلامت روان و رسیدن فرد به جنون است. درشرایطی که وکیل یا موکل مجنون شوند بعد از اثبات آن، وکالتنامه به‌صورت خودکار باطل خواهد شد و نیازی به پیگیری یا اعلام آن از سوی دادگاه نیست.

• ابطال وکالت بلاعزل فروش ملک به دلیل ورشکستگی موکل

مطابق قانون، وکالت فروش ملک با ورشکستگی موکل نیز باطل می شود. به این معنی که موکل اختیار لازم برای تصرف اموال خود را نخواهد داشت و حق اعطای وکالت فروش ملک خود از آن سلب می‌شود. بنابراین، درصورتی‌که مالک در زمان ورشکستگی اقدام به اعطای وکالت فروش ملک کند می‌توان از مراجع قضایی درخواست ابطال آن را ثبت کرد.

• ابطال وکالت بلاعزل فروش ملک به دلیل انجام موضوع وکالت توسط موکل

مطابق با ماده 683 قانون مدنی در شرایطی که وکالتی برای فروش ملک به وکیل اعطا شود اما قبل از اینکه وکیل اقدام به فروش کند، خود موکل همه امور مربوط به آن را انجام دهد، وکالت فروش ملک‌ باطل می‌شود. این ابطال به‌دلیل سلب اختیار وکیل نیست بلکه به این علت است که موضوعی برای فروش باقی نخواهد ماند و وکالت نیز از بین خواهد رفت.

• ابطال وکالت بلاعزل فروش ملک به دلیل از بین رفتن موضوع وکالت یا ممنوعیت انجام آن

مورد دیگری که سبب انحلال عقد وکالت فروش ملک می‌شود، از بین رفتن موضوع وکالت است. برای مثال اگر قبل از فروش ملک حادثه‌ای مانند آتش‌سوزی یا سیل رخ دهد و باعث از بین رفتن آن شود، موضوع وکالت نیز از بین خواهد رفت و وکالت باطل می‌شود. همچنین درصورت محکوم شدن صاحب ملک یا موکل توسط دادگاه و توقیف ملک آن، اعطای وکالت ممنوع شده یا باطل خواهد شد.

• ابطال وکالت بلاعزل فروش ملک به دلیل منقضی شدن تاریخ وکالتنامه

درصورتی‌که وکالت مدت‌دار باشد یعنی تاریخ مشخصی در آن قید شده باشد و مدت زمان آن منقضی شود نیز وکالت باطل خواهد شد. برای مثال در وکالتنامه‌هایی که به توافق وکیل و موکل یک تاریخ مشخص می‌شود، وکیل باید بتواند تا سر رسید تاریخ قید شده ملک را به فروش برساند در غیر این صورت وکالت باطل می‌شود.

• ابطال وکالت بلاعزل فروش ملک به دلیل استعفای وکیل

در وکالت بلاعزل موکل امکان و حق عزل وکیل را از خود ساقط می‌کند اما درصورتی‌که وکیل تمایلی به ادامه نداشته باشد می‌تواند استعفا دهد و تنها کافی است استعفای خود را به اطلاع موکل برساند.

• ابطال وکالت بلاعزل فروش ملک به دلیل اقاله عقد وکالت

اقاله عقد وکالت به معنی به تفاهم رسیدن وکیل و موکل برای فسخ یا انحلال عقد است. بنابراین، برای انحلال عقد وکالت بلاعزل، طرفین می‌توانند باهم به توافق رسیده و نسبت به فسخ آن اقدام کنند.

نتیجه‌گیری

عقد وکالت، عقدی جایز است که به موجب آن شخصی برای انجام امور خاصی، فرد دیگری را نایب خود می‌کند که فرد اجازه دهنده موکل و طرف دیگری که مسئولیت انجام امور به آن سپرده می‌شود، وکیل گفته می‌شود. اما در صورتی‌که مشکلی برای وکیل و موکل به وجود آید می‌توان نسبت به انحلال عقد وکالت اقدام کرد. منحل کردن عقد وکالت مستلزم شرایط خاصی است که ما در این مقاله به ان پرداختیم.

سوالات متداول

1. عقد وکالت چیست؟

هنگامی که شخصی قصد سپردن انجام امور خود به شخصی دیگر را داشته باشد عقد وکالت صورت می‌گیرد و به موجب آن وکیل اجازه پیدا می‌کند که امور مشخص شده را از جانب موکل خود انجام دهد.

2. انحلال عقد وکالت چه شرایطی دارد؟

با وجود شرایطی مانند تصمیم موکل برای عزل وکیل، محجوریت یا سفاهت وکیل یا موکل، استعفای وکیل می‌توان نسبت به انحلال عقد وکالت اقدام کرد.